Als u deze astro-blogjes een beetje gevolgd hebt, kent u inmiddels heel wat sterrenbeelden. Vandaag de kleine, minder bekende sterrenbeelden Dolfijn en Pijl en een lastige, maar met een verrekijker ook vanuit een dorp of voorstad doenlijke nevel: de Halternevel.

15 september 2009

• Om de Halternevel (M27, zie inzet op afbeelding boven) te zien heeft u een donkere plek nodig en een verrekijker met voorste lenzen van minimaal 5 cm.
• Zoek weer de zomerdriehoek. Bovenstaande afbeelding klopt als u met uw gezicht naar het oosten staat. Om 22:00 staan Deneb en Wega hoog boven uw hoofd. Altair staat in het zuiden.
• Zoek aan de hand van bovenstaande afbeelding de sterrenbeelden Pijl en Dolfijn. Beiden zijn vrij klein en bestaan uit zwakke sterren.
• Zoek nu uitgaande van de punt van het sterrenbeeld Pijl de Halternevel. Deze doet zich aan u voor als een zwak schijnsel, duidelijk waarneembaar tegen de achtergrond. Zoals bij vrijwel alle nevels zijn kleuren met een verrekijker en zelfs met een flinke telescoop niet te zien. Daarvoor is fotografie nodig.
• De rode cirkel is ongeveer het beeldveld van een "gemiddelde" verrekijker.

Precies in het midden van de Halternevel is op de afbeelding de centrale ster te zien, die de gassen waaruit de nevel bestaat, bij een explosie heeft uitgestoten. Met een verrekijker of kleine telescoop is deze na de explosie verzwakte ster niet te zien.

De sterrenbeelden Pijl en Dolfijn en de Halternevel mogen dan in Nederland door de lichtvervuiling moeizaam te verschalken zijn, bij een gitzwarte, kraakheldere sterrenhemel, gezien vanaf een afgelegen vakantieplek komen heel andere problemen om de hoek kijken. Wie zo'n sterrenhemel, zwart als fluweel, met duizenden flonkerende sterren wel eens heeft gezien weet wat ik bedoel: Het valt dan soms niet mee om de uit Nederland bekende sterrenbeelden terug te vinden in de duizelingwekkende hoeveelheid lichtende puntjes. De sterren waaruit Pijl en Dolfijn bestaan zijn dan opeens helemaal zo zwak niet meer. Om in zo'n "overvolle" sterrenhemel nog de weg te weten is het handig, ook kleinere sterrenbeelden te kunnen herkennen. Ook de lichtende band van de melkweg is dan zichtbaar. Laat uw blik er eens door de verrekijker langs glijden en sta versteld van de sterrenrijkdom. Vaste punten zoals Cassiopeia uit [url:]astro-blog 4[/url] markeren uw speurtocht langs een hemel die op den duur vertrouwd wordt.

JdeH